In 2021 heeft een groep vrijwilligers van het Museum Plantin-Moretus meegewerkt aan het ambitieuze plan om de tekst uit het centimeters dikke boek voor iedereen toegankelijk te maken.
We baseerden ons op de digitale versie van Lodovico Guicciardini, Beschrijvinghe van alle de Neder-landen (ed. Petrus Montanus). Fibula-Van Dishoeck, Haarlem 1979 (facsimilé van uitgave 1612)
Goed om weten
- De vertaalde teksten volgen de paginering van de originele uitgave uit 1612.
- Elk hoofdstuk is een apart bestand.
- De bijvoegsels zijn geschreven door de Amsterdamse uitgever Petrus Montanus in 1612. Ze komen niet voor in de eerste tekst van Guicciardini zelf.
- Extra duiding van onze vertalers staat als voetnoten in de tekst.
- Hier en daar is een tussentitel toegevoegd voor de leesbaarheid.
Beschrijving van alle Nederlanden
Inleiding
Over naamgeving en volkeren, uitvindingen, steden en dorpen, ligging en grenzen & seizoenen en teelten.
Waterlopen
Over de voornaamste waterlopen van het land: de Rijn, de Maas, de Schelde; maar ook andere waterlopen, zoals de Aa, de Eems, de Ijssel, de Moezel, ...
Zee
Over de gevaren en de voordelen van de zee, de invloed van de maan en de getijden en over de vis die in de zee zwemt.
Bossen
Over de bekendste bossen en de bosdieren
Zeden en gewoonten
Over het uitzicht en karakter van de mensen, over de taal die ze spreken, over zeelieden, kooplui, uitvinders, muzikanten & over de gebruiken
Invoer en uitvoer
Verbod van allerlei in- en uitvoer in de Lage Landen
Lotharingen - Brabant
Lotrijck, ook gekend als Lottier, Lotharingen of Lorreinen en Brabant
Leuven
Brussel
Antwerpen
Lodovico Guicciardini: "Antwerpen, de vernoemde en beroemde stad aan de Schelde, verdient een veel uitgebreidere beschrijving dan al de andere steden in de Nederlanden.
Ten eerste omdat er over deze stad alleen al veel meer te zeggen valt dan over het hele gewest. Vervolgens omdat Antwerpen wat haar bestuur en statuten betreft, als voorbeeld en algemene regel zal dienen voor heel de Nederlanden, op voorwaarde dat de andere steden hierin niet te veel verschillen.
Als ik Antwerpen volledig zal hebben beschreven, is het niet nodig nog over de andere steden uitvoerig uit te wijden. Als je weet hoe Antwerpen bestuurd wordt, krijg je niet alleen een beeld van het beleid van alle Nederlandse steden, maar bovendien ook van de voornaamste steden in Duitsland en van andere landen in het noorden."
Lees beurs en kathedraal van Antwerpen >>
Lees stadhuis van Antwerpen >>
Lees Oosters huis Antwerpen >>
Lees kooplieden en koophandel in Antwerpen >>
Lees bijvoegsels bij Antwerpen >>
's Hertogenbosch
Tienen
Markgraafschap van het Heilig Roomse Rijk
Tot dit graafschap behoorden Nijvel, Leuven, Brussel en Antwerpen
Nijvel
Aarschot
Markgraafschap van Bergen - Hoogstraten - Megen - Breda - Diest - Grimbergen
Maastricht
Lier
Steenbergen
Vilvoorde
Niet ommuurde en open plaatsen in Brabant
Oosterwijk, Oirschot, Turnhout, Duffel, Walem, Merchtem, Asse, Tervuren, Duisburg, Overijssel, Terhulpen, Waver, Braine-l'Alleud, Braine-le-Comte, Clabecq, Quenast, Genappe, Geel, Arendonk, Dormaal
Voortreffelijke en belangrijke dorpen in Brabant
Sint-Oedenrode, Boxtel, Roosendaal, Ukkel, Lillo, Gaasbeek, Rèves, Leefdaal, Wezemaal, Perwez, Walhain, Cantecroy, Rotselaar, Mol, Zandhoven, Putte, Rumst, Bierbeek, Cranendonk, Cuyck, Boutersem, Jauche, Sombreffe, Gosselies, Hilvarenbeek, Waalwijk, Besoyen, Postel, Ravenstein
Limburg
Valkenburg, Dalhem, 's Hertogenrade en Kerpen
Rechten en vrijheden van de Brabanders
Over de privileges voor steden en gemeenten, taal en dialecten, de geschiedenis van de Brabantse hertogen.
Mechelen
Graafschap Horn
Gelderland
Met belangrijkste hoofdsteden Nijmegen, Roermond, Zutphen en Arnhem
Bommel
Bommel, Bronkhorst, Doesburg, Doetinchem, 's-Heerenberg, Lochem, Groenlo, Bredevoort
Geldern
Geldern, Straelen, Venlo
Wachtendonk
Wachtendonk, Erkelenz, Laag-Keppel, Isselburg, Gendt, Batenburg, kasteel van Montfort, Echt, Culemborg, Buren
Overijssel
Deventer, Swol en Campen
Deventer, Zwolle, Kampen, Vollenhove, Steenwijk, Hasselt, Ootmarsum, Oldenzaal, Meppel, Genemuiden, Coevorden, Hardenberg, Ommen, Almelo, Goor, Diepenheim, Delden, Enschede
Friesland
Over Fries turf, dierenhandel
Holland
Dordrecht, Haarlem, Delft, Leiden, Amsterdam en Gouda zijn de zes hoofdsteden
Dordrecht
Leiden
Amsterdam
Rotterdam
Zeeland
Over de eilanden, Zierikzee, Duiveland, Tholen, Jan van Renesse & nieuwe ontwikkelingen
Middelburg
Vlissingen
Veere
Arnemuiden
Vlaanderen
Met drie hoofdsteden: Gent, Brugge en Ieper. Belangrijk zijn ook Rijsel, Douai, Doornik en nog 22 andere ommuurde en meer dan dertig niet-ommuurde steden.
Gent
Brugge
Het Vrije
De streek rond Brugge
Ieper
Sluis
Oostende
Duinkerke
Sint-Winoksbergen
Grevelingen
Grevelingen, Cassel, Deinze, Kortrijk, Oudenaarde, Ronse, Aardenburg, Oostburg, Monnikerede, Blankenberge, Hoeke, Oudenburg, Gistel, Lombardsijde, Torhout, Lo, Hondschote, Mardijk, Poperinge, Bailleul, Mesen, Komen, Wervik, Halewijn, Waasten, Stegers, Meregem, Hazebroek, Roeselare, Tielt, Eeklo, Stekene, Harelbeke
Vlaams- en Waals-Vlaanderen
Douai
Rijsel
Orchies
Orchies, Lannoy, Épinoy, Armentières, Pays de l'Alleu
Keizerrijk Vlaanderen
Aalst
Aalst, Boekhoute, Assenede, Steenhuize, Gavere, Dendermonde, Geraardsbergen, Bornem en Rupelmonde, Rijks-Vlaanderen en de voorgeschiedenis van de graven van Vlaanderen
Artois
Atrecht (Arras)
Saint-Omer
Kamerijk (Cambrai)
Henegouwen
Met 24 ommuurde steden (waaronder Bergen, Valenciennes, Chimay, Philippeville en Binche) en 950 dorpen met veel kastelen en heerlijkheden.
Philippeville
Hertogdom Luxemburg
Luxemburg stad
Namen
Walcourt
Walcourt, Dave, Florée, Vaucelles, Samson
Luik
Met onder andere Luik, Bouillon, Franchimont, Borgloon, Tongeren, Dinant, Maaseik, Beringen, Ciney
Luik stad
