Thomas van Aquino
Op de koperplaat zie je Thomas van Aquino bekeert zijn oudste zus. Dat is de achtste prent uit de reeks Vita D. Thomae Aquinatis, ontworpen en uitgegeven door Otto van Veen.
Thomas van Aquino was een scholastisch filosoof en theoloog. Die middeleeuwse filosofie combineerde religieus en wetenschappelijk denken. Op de prent is te zien hoe Thomas van Aquino zijn zus bekeert. Zij neemt haar sieraden al af om zich bij de heilige maagden te voegen.
Cornelis Boel naar Otto van Veen, c. 1610, Thomas van Aquino bekeert zijn oudste zus, koperplaat (PK_KP_03358)
Otto van Veen: Rubens' leermeester
Voor deze serie maakte Otto van Veen – leermeester van Rubens - het ontwerp. Als voorbereiding maakte hij olieverfschetsen op papier. Ook Rubens zou later veel gebruik maken van de olieverfschetstechniek, maar dan op paneel. Achttien ontwerpen door Otto van Veen zijn bewaard in het Prentenkabinet van het Museum Plantin-Moretus en staan op de Topstukkenlijst. Helaas ontbreekt de voorbereidende tekening van Thomas van Aquino bekeert zijn oudste zus.
Toch is de koperplaat met deze afbeelding een mooie toevoeging aan de collectie. Naast de schetsen voor de reeks over het leven van Thomas van Aquino, bewaart Museum Plantin-Moretus ook de gedrukte prenten. Dankzij de koperplaat is het productieproces van ontwerp tot gravure compleet. Bovendien is dit de enige gekende koperplaat van de reeks.
Afdruk van de koperplaat 'Thomas van Aquino bekeert zijn oudste zus' (PK_OPB_0075_009)
Het merkteken van de kopersmid
Op de achterzijde van de koperplaat staat een interessant detail: het merkteken van de Antwerpse kopersmid Peeter Stas. Het merkteken is een wapenschild en hart met daarin de initialen ‘PS’. Merktekens dienden als bewijs voor de kwaliteit van koperplaten. Vaak gaat het om een Antwerps merkteken, maar soms worden persoonlijke stempels gebruikt zoals deze van Stas. De meeste koperplaten uit de 16de en 17de eeuw hebben echter helemaal geen koperslagmerk.
Het merkteken van Peeter Stas komt regelmatig voor, maar vooral op beschilderde koperplaten. Die zijn dunner dan de platen die gebruikt worden om te graveren en drukken. Zijn stempel is onder andere teruggevonden op schilderijen van Jan Brueghel I, Ambrosius I en Frans II Francken en Ossias I Beert.
Het merkteken van kopersmid Peeter Stas in detail (PK_KP_03358). In werkelijkheid is het teken slechts 7mm hoog, op een plaat van 211 bij 148 mm
Reinigen en fotograferen
Museum Plantin-Moretus startte eind 2023 een project om zijn grote collectie koperplaten te reinigen en fotograferen. Nieuwe aanwinsten zoals deze, worden daar meteen in meegenomen. Zo zijn ook de recent aangekochte koperplaten met Plato en Seneca van Lucas Vorsterman naar Rubens schoongemaakt en gefotografeerd.
