Nauwkeurige kaart Vlaanderen, anno 1540
Met zijn kaart ‘Vlaenderen. Exactissima Flandriae descriptio’ gaf Gerard Mercator rond 1540 een verbazend nauwkeurige kaart uit van het toenmalige graafschap Vlaanderen.
Het is een wandkaart van 96 op 125 cm, samengesteld uit negen kopergravures. Alleen dit exemplaar uit het Museum Plantin-Moretus is bewaard gebleven.
Cartografisch centrum
In de tijd van Christoffel Plantin was Antwerpen het belangrijkste productiecentrum van cartografische werken. Plantins onderneming speelde daarin een hoofdrol. Zo kwam hier vanaf 1579 het werk van de grote Abraham Ortelius (1527-15998) van de persen.
Koper en verkoper
Een oudere Zuid-Nederlandse tijdgenoot van Ortelius was de Rupelmondenaar Gerard De Cremer (1512-1594), die zijn familienaam verlatijnste tot Mercator – handelaar of ‘kramer’. Mercator is na de Griek Ptolemaeus de belangrijkste figuur in de geschiedenis van de cartografie. Hij slaagde erin om de wereld bevattelijk in kaart te brengen. Zijn mercatorprojector wordt nog steeds gebruikt.
De relatie tussen Mercator en Plantin was er een van koper en verkoper: Plantin verkocht de beroemde Mercatorkaarten, -globes en -instrumenten, en Mercator kocht bij Plantin boeken voor zijn huisbibliotheek.
Gedetailleerde kaart van Vlaanderen
Dit is de eerste kaart van het graafschap Vlaanderen door Mercator. Het geeft een verrassend precies beeld van het graafschap Vlaanderen, met onder meer Noord-Frankrijk en Zeeuws-Vlaanderen. Het is een uniek, onafgewerkt exemplaar, een kopergravure.
De kaart is opgedragen aan de Spaanse keizer Karel. Een halve eeuw later geeft Mercator zijn hoofdwerk, de Atlas, in Duitsland uit. Als aanhanger van de kerkhervorming van Maarten Luther had hij daar zijn toevlucht gezocht.
