Deze audiogids laat je mijmeren over hoe deze Italiaanse expat zich moet gevoeld hebben in het Antwerpen van toen.
Dat Jeroen Olyslaegers gebeten is door de gouden eeuw van Antwerpen, staat buiten kijf. In zijn succesvolle laatste roman Wildevrouw neemt hij de lezer mee naar de zestiende-eeuwse stad, niet geheel toevallig ook de periode van Lodovico Guicciardini. “Ik ben steeds geïntrigeerd geweest door het werk van Pieter Bruegel de Oude, en bij uitstek zijn ‘Dulle Griet’. Dat werk was nogal prominent aanwezig in de bibliotheek van mijn ouders, waardoor ik al van jongs af geboeid ben in het maatschappelijke leven van de zestiende eeuw.”
Synthese van honderden werken
Olyslaegers was niet aan zijn proefstuk toe: hij maakte voordien al een audiogids voor het Museum Mayer van den Bergh, waar hij ook enkele lezingen deed over de Dulle Griet. “Enkele maanden na de lancering van Wildevrouw begonnen de gesprekken met het Museum Plantin-Moretus voor een audiogids. Ze bezorgden me daarop een lijvige longlist van werken. Het doel was om deze te distilleren tot een tiental audioverhalen van in totaal ongeveer dertig minuten. Er moest immers een mooie spreiding zijn voor de bezoekers: je wil niet dat iedereen op dezelfde plaats samentroept. Samen met mijn researcher Stef (Franck, zijn vaste sparringpartner sinds het schrijven van Wildevrouw, red.) kwam ik tot een meer ingetogen longlist van negentien werken, die we verder filterden tot tien aparte verhalen. In hun geheel scheppen ze het mentale frame van de zestiende eeuw, ondersteund door achtergrondgeluiden zoals kerkklokken, een marktplein en het volkse geroezemoes.”
Via deze audioverhalen trekken we de bezoekers nog meer in de renaissancesfeer en laten we hen het leven van Guicciardini in vraag stellen.
Levensverhaal van Guicciardini
Tijdens de research en verwerking van de longlist raakten Stef en Jeroen gaandeweg gebeten door het leven van Guicciardini. “Die man had echt een woelig leven: hij zat in de gevangenis, had bewogen banden met verschillende instanties in de stad en stierf uiteindelijk als eenzaat. Daarom werd de audiogids eerder een mijmering: niet enkel over de getoonde werken op de expo of over het zestiende-eeuwse Antwerpen, maar ook over de positie van Guicciardini en zijn manier van (over)leven, wat zijn successen waren, wat zijn ondergang in de hand werkte,…”
“De tentoonstelling is visueel ingesteld: gericht op het aanschouwen van de waanzinnige details in de prenten. Het is een echte tijdreis geworden! Om de bezoeker mee te slepen in het leven van de Italiaanse auteur, ga ik in deze audiogids het gesprek aan met ‘Lowijs Guicciardijn’ (de Vlaamse naam van Guicciardini, red.). Ik spreek hem letterlijk aan: dat geeft een subjectieve twist aan de tentoonstelling. Lowijs is getuige en deelnemer, als bij een vertelsessie rond een knetterend haardvuur. De bezoeker loopt ondertussen rond en voelt zich ook aangesproken. Ik ben hier de man die meekijkt over de schouder en door middel van de nodige subjectiviteit ook de luisteraar doet nadenken.”
Wandelend door de renaissance
Olyslaegers bouwt zijn tocht stelselmatig op doorheen de expo. "Zoals je al kon raden: het zijn niet de klassieke, begeleidende audioverhalen. Ik geef eerder een mening of laat de bezoeker linken leggen tussen de werken. Bij het grote stadsplan van Antwerpen van Virgilius Bononiensis praat ik bijvoorbeeld over de plaats van Guicciardini in de stad en over hoe de man er woonde, als een soort van minibiografie. De oude gedachte van zo'n stadsplan is om orde aan te tonen: het bezweert de chaos van een stad. Daarop projecteer ik dan de chaos van Guicciardini's leven. Op deze manier vertel ik verhalen over Bruegel, corruptie, de handel in Antwerpen, het maatschappelijke aspect, enzovoort. Op het einde reflecteer ik over wat we zijn en wat ouderdom betekent: een terugblik op het leven."
Intensief traject
Wanneer Olyslaegers terugkijkt op de productie van deze audioverhalen, reageert hij overtuigd: “In de wereld van de verbeelding raken we door deze verhalen een diepere, emotionele laag bij de luisteraar. Bovendien werk ik heel graag samen met musea. Voor mij is het niet zomaar een opdracht: het is iets dat beide partijen samenbrengt. Je leert zoveel bij en wisselt kennis uit. Achteraf bekeken ben ik misschien wel al jaren bezig met deze audioverhalen. Ze zijn in feite de postproductie van Wildevrouw. Al de research van dat boek gaat verder in de realisatie van deze audiogids: ik kreeg echt de kans om de wereld van Wildevrouw te verlengen via de expo.”
