Duidelijk motto
We vatten ‘duurzaam denken’ breed op. Niet enkel ecologisch, ook sociaal, met bijzondere zorg voor de collectie en het monument. Hoe kunnen we dit belangrijk erfgoed bewaren voor komende generaties? We vertaalden onze ambitie naar een duidelijk motto: ‘we handelen met respect voor mensen, collectie en milieu’.
Intern eco-team
Om alle medewerkers te motiveren, zetten we een intern eco-team op. Dit team zorgt ervoor dat duurzaamheid in elk overleg op de agenda blijft. De insteek: ‘doe zoals thuis.’ Wat je thuis doet om energiezuinig en milieubewust te leven, kan ook in het museum. Het zijn kleine ingrepen die samen impact hebben. Zoals:
- De laatste doet de lichten en de verwarming uit.
- We denken twee keer na voor we iets afdrukken.
- Waar het kan, vervangen we vervuilende producten door milieuvriendelijke.
Eerste quick wins
Om de twee jaren stellen we een actieplan op met concrete acties. Dat plan krijgt een jaarlijkse update. We begonnen met enkele quick wins die meteen een groot effect hadden:
- Alle tochtspleten onder de deuren werden gedicht.
- Voor de buitendeur van het grote salon hangt nu een leren gordijnen om de warmte binnen te houden als het publiek naar de binnentuin gaat.
- Oude gordijnen uit de museumsalons verknipten we tot verkleedkleren voor kinderen tijdens een atelier of in de ‘doe-ruimte’ van het museum.
Grote investeringen
We maakten ook budget vrij voor grotere investeringen:
- De oude stookketel maakte plaats voor een zuiniger model.
- Er kwam energiezuinigere LED-verlichting in het hele museum.
- Na een onderzoek met de Universiteit Gent over klimaatbeheersing stelden we nieuwe zaaltemperaturen in, een graadje lager.
Lid van GreenTrack en WerKlimaat
Hoe kunnen we leren van andere culturele of stedelijke instellingen? En wat kunnen zij leren van onze aanpak? Om ervaringen uit te wisselen, zijn we lid van GreenTrack, een netwerk van culturele organisaties die samen streven naar een duurzame kunstensector. We doen ook mee aan ‘WerKlimaat’, een initiatief van de stad Antwerpen om personeelsleden te motiveren energie te besparen in de stadsgebouwen.
Positieve attitude
Duurzaam denken bewaak je niet door moraalridders. Humor werkt beter. Daarom ontwierpen we eigen cartoons over verlichting en verwarming. We zetten ook positieve acties op. In 2013 begonnen we met een wekelijkse vegetarische lunch voor alle collega’s. Vandaag genieten de collega’s op ‘winterse donderdag’ nog altijd van lekkere verse groentesoep.
Nieuwe en duurzame opstelling
In 2016 sloot het museum enkele maanden om de vaste presentatie te vernieuwen. Ook de herinrichting stond in het teken van duurzaamheid.
- Bij de keuze van partners én materialen was duurzaamheid een expliciet criterium.
- Om de kwetsbare tentoongestelde boeken en prenten te beschermen, vervangen we ze om de twee jaar.
- Dankzij een duurzamer verhaal hoeven we niet telkens de hele expo aan te passen. We maken enkel nieuwe labels bij de werken bij.
- Plastic labels zijn allemaal vervangen door papieren, de nieuwe boekensteunen zijn van karton.
- Er kwamen ook nieuwe bezoekersgidsen. Die worden na bezoek netjes ingeleverd voor hergebruik.
Code rond hergebruik
Bij de herinrichting stelden we ook een code op rond het gebruik en hergebruik van duurzame materialen. Bij elke presentatie streven zo weinig mogelijk afval na. We gebruiken vitrines, banken, wanden en andere materiaal opnieuw. Wat écht weg moest na de herinrichting, verdeelden we in de sector via onder andere een Kringloopexpo.
Een tweede leven
Komt er een nieuwe presentatie in het museum? Dan bekijkt de scenograaf eerst welk materiaal kan worden hergebruikt. Een likje verf of een nieuwe samenstelling doen soms wonderen. Ook oud papier krijgt een tweede leven.
- Zo verwerkte Redo Papers papieroverschotten tot hippe notebooks, agenda’s, confetti en kaartjes.
- Illustraties uit oude boeken kwamen opnieuw tot leven in coole plaktattoos.
- Het drukkerscollectief Kastaar tekende een pop-uit voor de nieuwe museumshop en merchandising, geïnspireerd door de collectie 16de-eeuwse letters en houtblokken. Waarvoor ze trouwens mooie prijzen wonnen.
